W powiecie

Błąd w podliczeniu

Szczegóły

Utworzono: środa, 04, styczeń 2012 21:41

Opublikowano: środa, 04, styczeń 2012 21:41

Janina Grzyb

Każdy z nas popełnia błędy. Bywa tak, że w natłoku codziennych spraw coś  przeoczymy, opuścimy, pominiemy czy też popełnimy gafę. Mówi się nawet, że na błędach człowiek się uczy. Czasem jednak ta nauka jest długotrwała a tym samym zbyt kosztowna. Mówi się też, że każdy błąd można naprawić. Najpierw jednak trzeba go zauważyć albo poczuć jego skutki a potem trzeba mieć dobrą wolę i chęć naprawy.

Źle jest kiedy ktoś popełnia wciąż takie same błędy i przez dłuższy czas nie chce widzieć wynikających z nich konsekwencji. Jeszcze gorzej, kiedy próbuje je ukryć, bo z wielkim trudem przychodzi mu przyznanie się do tego, że coś pominął, przeoczył i nie wykonał swoich obowiązków. Nie ma  to znaczenia wtedy, kiedy niedopatrzenia i błędy dotyczą tylko tych, którzy je popełniają. Jeżeli jednak istnieje podejrzenie, że konsekwencje błędów mogą mieć szerszy wymiar to należy je wskazać, naprawić i ponieść konsekwencje. To jest bardzo trudne. Jak bardzo trudne można się przekonać obserwując pracę naszego Starostwa i Samorządu Powiatu.

Od pierwszego posiedzenia Rady Powiatu, które odbyło się tuż po wyborach w grudniu 2010 roku obserwujemy nieustanne kłótnie między wybranymi przez nas przedstawicielami samorządu. Pierwszym, małym zapalnikiem i impulsem do ciągłych utarczek stał się błąd w rachunkach. Źle policzone głosy przy wyborze na przewodniczącego rady spowodowały, że  uchwały podjęte na pierwszej sesji musiały być unieważnione z powodu naruszenia prawa. Wielu z obserwatorów pracy samorządu twierdzi, że to opozycja wciąż szukająca potknięć i błędów utrudnia pracę pozostałym. Na ostatniej sesji Rady Powiatu doszło jak zwykle do kolejnej ostrej wymiany zdań. Tym razem radni opozycyjni zażądali - zgodnie z przysługującym im prawem - upublicznienia i dokonania analizy dokumentu zwanego Wystąpieniem Pokontrolnym opracowanym przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Zielonej Górze.

Kontrolę doraźną gospodarki finansowej Powiatu Wschowskiego w zakresie kontroli finansowej i zarządczej ewidencji rozliczeń z jednostkami budżetowymi oraz sporządzania sprawozdań za lata 2007-2010 i I półrocze 2011 roku, przeprowadzono w dniach od 4 sierpnia 2011 do 26 września 2011 roku - na wyraźne polecenie Prokuratury Okręgowej w Zielonej Górze. Przedstawione ustalenia i uwagi w tym dokumencie będą przedmiotem dalszych prac Prokuratury. To jednak wcale nie usprawiedliwia ani nie świadczy dobrze o radnych koalicji, przewodniczącym rady panu Szumskim, staroście panu Boryczce i całym Zarządzie, którzy postanowili nie dzielić się z opozycją tak ważnymi uwagami i spostrzeżeniami poczynionymi przez RIO. Nie wiadomo czego się bardziej obawiali, czy tego, że po takiej publicznej dyskusji wszyscy (łącznie z wyborcami) dowiedzą się o nieprawidłowej gospodarce finansowej Starostwa, czy może nie mieli odwagi przyznania się do błędów.

Po wnikliwym przeczytaniu tego obszernego dokumentu (15 stron A-4) nie mam żadnych wątpliwości, że uwagi, wnioski i niektóre stwierdzenia kontrolujących są wyraźnym wskazaniem na winnych złej polityki finansowej w Starostwie. Wszystko co było przedmiotem kontroli nie spełniało wymagań i albo naruszało prawo ustawowe, albo przepisy zawarte w rozporządzeniach Ministra Finansów. Przykładowo, część podległych jednostek organizacyjnych Powiatu składała na koniec okresów sprawozdawczych więcej niż jedno sprawozdanie z wykonania planu wydatków budżetowych. Komu było to potrzebne, nie wiadomo. Nie mówi się w tym miejscu o liczbach, ale przytoczono wyjaśnienia Skarbnika Powiatu, która stwierdziła: ,,..ponieważ nie uważano, że jest to nieprawidłowość i w związku z tym nie żądano skorygowania tych sprawozdań”. Wobec tego ja stwierdzam, że nieuważnie przeczytano wszystkie rozporządzenia ministra Finansów i nie uważano za stosowne z nich korzystać. Kontrolujący ustalili, że w całym okresie objętym kontrolą w Starostwie nie sporządzano jednostkowych sprawozdań Powiatu jako jednostki budżetowej i jako organu. W toku kontroli stwierdzono, że część jednostek podległych także nie składała wymaganych sprawozdań a zbiorcze sprawozdania Starostwa sporządzano na podstawie ewidencji księgowej. Natomiast weryfikacja danych ujętych w sprawozdaniach zbiorczych wykazała, że ogólna kwota zobowiązań w 2007 roku została zaniżona o 941 396,07zł(?!), w 2008 roku o 1 687 817,72 zł (?!) w 2009 roku o 3 226 092.50 zł(?!) a za okres od stycznia do czerwca 2011roku aż o 1 148 000,81 zł (?!). Bywało, że niektóre kwoty w sprawozdaniach były zawyżone. Takich rozbieżności w różnych sprawozdaniach jest więcej. Kontrolujący nazwali te sprawozdania nierzetelnymi. O tym, czy mają znamiona przestępstwa lub tylko niewinnego wykroczenia zdecyduje Prokuratura. Ja podałam liczby, bo zrobiły na mnie ogromne wrażenie. Nie tylko liczby mnie zaskoczyły, ale także wyjaśnienia pani Skarbnik, która stwierdziła, że saldo konta nie zostało wykazane w wyniku …przeoczenia, nie wprowadzono dalszych kolumn także w wyniku przeoczenia, do kwoty depozytów mylnie(!) zaliczono stany kont powiatowych funduszy a nieprawidłowa ogólna kwota depozytów wykazana za I półrocze 2011 jest... błędem w podliczeniu. Dla mnie takie przeoczenia, pomyłki i błędy w księgowości świadczą o niedbalstwie, braku kompetencji i poczucia obowiązku osób, którym powierzono finanse Powiatu. Błędy można było naprawić, ale nie skorzystano z prawa korekty, bo prawdopodobnie nie zapoznano się dokładnie z instrukcją zawartą w załączniku do rozporządzenia Ministra Finansów.

Poza tym w wyniku kontroli wykazano wiele nieprawidłowości w zakresie rozliczeń z jednostkami budżetowymi. Tu podano, że od 2007 do czerwca tego roku na koncie księgi głównej budżetu Powiatu 223 prowadzono ewidencję rozliczeń z Domem Pomocy Społecznej we Wschowie, który nie jest jednostką budżetową Powiatu. Czyli coś musi być w tym, że opozycja już wcześniej wskazywała na złą politykę finansową wobec tej placówki. Wykazano także, że ewidencja rozliczeń z I Zespołem Szkół we Wschowie i Specjalnym Ośrodkiem Szkolno - Wychowawczym we Wschowie była prowadzona nieprawidłowo. Stwierdzono, że: „w styczniu 2011 roku jednostka ta złożyła miesięczne sprawozdania za grudzień (za okres od stycznia do grudnia 2010), z których wynika, że łączna kwota wydatków tej jednostki wynosiła 5.872.631,61 zł.” Natomiast z rocznych sprawozdań złożonych w lutym 2011r. wynikało, że ta kwota była niższa o 853 165,99 zł. Czytając takie wyniki pokontrolne przestałam się dziwić, że osoba pracująca na stanowisku księgowej (w obu tych placówkach) przywłaszczyła sobie 750 000 zł. Przez brak należytej kontroli, tolerowanie nierzetelnej sprawozdawczości i ewidencji stworzono pracownicy idealne warunki do przestępczej działalności.

W Wystąpieniu Pokontrolnym nie pominięto ważnych spraw nadzoru. Sądzę, że upublicznienia i debaty na temat nadzoru najbardziej obawiały się władze. Większość z osób obecnie pełniących ważne funkcje w Starostwie wówczas także zajmowały odpowiedzialne stanowiska. A za prawidłowe wykonanie budżetu Powiatu odpowiada Zarząd Powiatu (art.60 ustawy o samorządzie powiatowym). Do obowiązków Zarządu należy sprawowanie ogólnego nadzoru nad realizacją określonych uchwałą budżetową dochodów i wydatków budżetu Powiatu (art. 247 ust.2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r o finansach publicznych). Z dokumentu wynika, że Zarząd nie wywiązywał się z tych obowiązków. Nie uważał za stosowne skorzystać z przepisów prawa określonych rozporządzeniami Ministra Finansów, które dają uprawnienia do kontrolowania merytorycznej prawidłowości złożonych sprawozdań. Owszem, wszystkie sprawozdania (błędne) podpisane były przez Wicestarostę (obecnego Starostę Marka Boryczkę). Na okoliczność wyjaśnień pan Boryczka stwierdził: ,,…sprawozdania Wicestarosta dostaje do podpisu przygotowane przez pracowników wydziału finansowego, które uprzednio były sprawdzone przez nich merytorycznie”. Jak się okazało ,,merytorycznie” sprawdzone zawierały przeoczenia, pomyłki i błędy. W toku kontroli stwierdzono, że w Starostwie nie zastosowano się do przepisów prawa zawartego w ustawie o finansach publicznych, które zobowiązują przewodniczącego Zarządu do zapewnienia funkcjonowania w jednostce sektora finansów publicznych tzw. adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej. Taka forma kontroli powinna istnieć w Starostwie od 1 stycznia 2010 roku. Wskazano, że wymagana przepisami kontrola: ,,..której jednym z celów jest ochrona zasobów, powinna stwierdzić popełnione błędy bez względu na to, na jakim etapie i przez kogo zostały popełnione’’. Co stało na przeszkodzie, że w Starostwie nie stworzono systemu kontroli zgodnego z przepisami? Dlaczego przez niemal 2 lata (ustawa z 27 sierpnia 2009 roku) nie było na to czasu? A może nie widziano takiej potrzeby? Ponieważ akurat ten zarzut obciąża nieżyjącego byłego Starostę, warto przytoczyć wyjaśnienie (z sierpnia lub września tego roku) pana Boryczki, który stwierdził, że: ,,..został zainicjowany początek całego systemu kontroli jednak ze względu na pilne zadania bieżące, a w dalszej kolejności wybory Starosta przesuwał termin pełnego jej wdrożenia”.

Co mogło być pilniejszego w Starostwie od wdrożenia prawidłowego systemu kontroli finansów publicznych, tego nie wiem. Natomiast już wiem, że wybory samorządowe, walka o utrzymanie się przy władzy okazały się ważniejsze niż wszystko inne. Tempo pracy nad usprawnieniem kontroli finansowej w Starostwie mówi samo za siebie. W sierpniu 2010  roku w uchwale Zarządu określono zasady organizacji kontroli zarządczej a wykonanie jej powierzone zostało Skarbnikowi Powiatu. Pani Skarbnik miała być koordynatorem kontroli zarządczej i w imieniu Starosty powinna sprawować bezpośredni nadzór w jednostkach organizacyjnych. Jednak dopiero w maju 2011 roku uchwałą Rady Powiatu postanowiono o utworzeniu stanowiska ds. audytu i kontroli. Z dokumentu zwanego Wystąpieniem Pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej jasno wynika, że w Starostwie Powiatowym od 2007 roku do listopada 2011 roku prowadzono błędną gospodarkę finansową w zakresie kontroli finansowej i zarządczej, prowadzenia ewidencji oraz sprawozdań. A odpowiedzialnymi za błędy byli i są nadal Zarząd Powiatu (w tym Starosta i Wicestarosta) oraz Skarbnik Powiatu. Nie wiem czy urzędnicy w Starostwie nie widzieli swoich błędów, czy też nie chcieli ich widzieć. Wątpię, że za nieprawidłowości ktoś poniesie konsekwencje. Chyba, że Prokuratura dopatrzy się w błędach rachunkowych przestępstwa, to wtedy sprawy nabiorą innego wymiaru. Na dzień dzisiejszy uważam, że po takim podsumowaniu pracy Starostwa przez RIO urzędnicy powinni nabrać trochę pokory, zrobić solidny rachunek sumienia (bez pomyłek w obliczeniach), uderzyć się we własne piersi, wyciągnąć odpowiednie wnioski i zabrać się do solidnej pracy.

Myślę, że pan przewodniczący Szumski i radni koalicji dobrze znali treść dokumentu RIO. Głosując przeciw jego upublicznieniu popełnili błąd. Tak naprawdę udowodnili, że nie znają prawa ustawowego. Pokazali też brak obiektywizmu i niespotykaną solidarność z tymi, którzy są odpowiedzialni za złą politykę finansową Starostwa. Mam też nadzieję, że w końcu zaprzestaną obwiniać opozycję za złą pracę samorządu, doszukiwać się błędów tam gdzie ich nie ma, a zaczną wykonywać ustawowy obowiązek wynikający z ustawy o samorządzie powiatowym (art.9 p.1 i art.16 p.1) polegający na  kontroli pracy całego Zarządu Powiatu.

Wystąpienie Pokontrolne w pełnym brzmieniu tutaj (PDF)

• « poprz.
• nast. »